Αρχαία Κνωσός ,Ζάκρος και Μάλια

Αρχαία Κνωσός ,Ζάκρος και Μάλια

Αρχαία  Κνωσός     Το μινωικό ανάκτορο είναι ο κύριος επισκέψιμος χώρος της Κνωσού, σημαντικής πόλης κατά την αρχαιότητα, με συνεχή ζωή από τα νεολιθικά χρόνια έως τον 5ο αι. Είναι χτισμένο στο λόφο της Κεφάλας, με εύκολη         πρόσβαση στη θάλασσα αλλά και στο εσωτερικό της Κρήτης. Κατά την παράδοση, υπήρξε η έδρα του   

σοφού βασιλιά Μίνωα. Συναρπαστικοί μύθοι, του Λαβύρινθου με το Μινώταυρο και του Δαίδαλου με τον Ίκαρο, συνδέονται με το ανάκτορο της Κνωσού. Οι πρώτες ανασκαφές έγιναν το 1878 από τον Ηρακλειώτη Μίνωα Καλοκαιρινό. Ακολούθησαν οι ανασκαφές που διεξήγαγε ο Άγγλος Sir Άρθουρ Έβανς (1900-1913 και 1922-1930)και που αποκάλυψαν ολόκληρο το ανάκτορο.

Τα παλαιότερα ίχνη κατοίκησης στο χώρο του ανακτόρου ανάγονται στη νεολιθική εποχή (7000-3000 π.Χ.). Η κατοίκηση συνεχίζεται στην  προανακτορική  περίοδο (3000-1900 π.Χ.), στο τέλος της οποίας ο χώρος ισοπεδώνεται για την ανέγερση ενός μεγάλου ανακτόρου. Το πρώτο αυτό ανάκτορο καταστρέφεται, πιθανότατα από σεισμό, το 1700 π.Χ. περίπου. Δεύτερο, μεγαλοπρεπέστερο ανάκτορο ανεγείρεται πάνω στα ερείπια του παλαιού.   Μετά από μερική καταστροφή γύρω στο 1450 π.Χ.,οι Μυκηναίοι εγκαθίστανται στην Κνωσό. Το ανάκτορο καταστρέφεται οριστικά περί το 1350 π.Χ. από μεγάλη πυρκαγιά. Ο χώρος που καλύπτει ξανά κατοικείται από την ύστερη μυκηναϊκή περίοδο μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια.

Στο ανάκτορο της Κνωσού έχουν γίνει ευρείας έκτασης αναστηλώσεις από τον αρχαιολόγο Sir    Άρθουρ Έβανς  . Ήταν πολυώροφο και κάλυπτε έκταση 20.000 τμ. Εντύπωση προκαλούν η ποικιλία των δομικών υλικών, τα χρωματιστά κονιάματα, οι ορθομαρμαρώσεις και οι τοιχογραφίες που διακοσμούν δωμάτια και διαδρόμους. Τις υψηλές τεχνικές γνώσεις των Μινωϊτών επιβεβαιώνουν πρωτότυπες αρχιτεκτονικές και κατασκευαστικές επινοήσεις, όπως οι φωταγωγοί και τα πολύ- θύρα, η χρήση δοκαριών για ενίσχυση της τοιχοποιίας, καθώς και το σύνθετο αποχετευτικό και υδρευτικό δίκτυο. Το ανάκτορο αναπτύσσεται γύρω από τη μεγάλη Κεντρική Αυλή, χώρο δημόσιων συγκεντρώσεων. Η δεύτερη αυλή, η Δυτική, αποτελούσε την επίσημη πρόσβαση στο ανάκτορο αλλά και χώρο τελετών.

Στη δυτική πτέρυγα εντάσσονται οι επίσημοι χώροι διοικητικών και θρησκευτικών δραστηριοτήτων: το Τριμερές Ιερό, τα Ιερά Θησαυροφυλάκια και οι Υπόστυλες Κρύπτες. Ξεχωρίζει η Αίθουσα του Θρόνου, με τη δεξαμενή καθαρμών και τον αλαβάστρινο θρόνο που πλαισιώνεται από θρανία. Στη νότια πτέρυγα σημαντικότεροι χώροι είναι το Νότιο Πρόπυλο, ο Διάδρομος της Πομπής και η Νότια Είσοδος με την τοιχογραφία του πρίγκηπα με τα Κρίνα. Στην ανατολική πτέρυγα εντάσσονται χώροι κατοίκησης και μεγάλες αίθουσες υποδοχής, με κυριότερες τηνΑίθουσα των Διπλών Πελέκεων και το Μέγαρο της  Βασίλισσας. Σε αυτές οδηγεί το επιβλητικό μεγάλο Κλιμακοστάσιο.

Από τη Βόρεια Είσοδο γινόταν η επικοινωνία με το λιμάνι της Κνωσού. Η Βόρεια Είσοδος πλαισιώνεται από υπερυψωμένες στοές, από τις οποίες η δυτική κοσμείται με την τοιχογραφία του Κυνηγιού Ταύρου.Μεγάλος λιθόστρωτος πομπικός δρόμος, ο Βασιλικός Δρόμος, οδηγούσε από το Μικρό Ανάκτορο και την πόλη στη βορειοδυτική γωνία του ανακτόρου, όπου διαμορφώνεται υπαίθριος θεατρικός χώρος.

Γύρω από το ανάκτορο εκτεινόταν ο μινωικός οικισμός και, στους λόφους, τα νεκροταφεία. Σημαντικά οικοδομήματα της ίδιας περιόδου είναι: η Νότια Οικία, η Οικία του ιερού Βήματος, το Μικρό Ανάκτορο, ο Ξενώνας, η Βασιλική Έπαυλη και ο Τάφος-Ιερό. Από τη ρωμαϊκή Κνωσό σημαντικό οικοδόμημα είναι η Βίλλα του Διονύσου με ψηφιδωτά δάπεδα (2ος αι. μ.Χ.).

Το 1961 αποκαλύφθηκαν νεολιθικά οικήματα κάτω από την αυλή των ανακτόρων. Τα πολυάριθμα, εξαιρετικής τέχνης, ευρήματα από το ανάκτορο, αγγεία, σκεύη, ειδώλια, το αρχείο πινακίδων της Γραμμικής Β γραφής, καθώς και τα πρωτότυπα των τοιχογραφιών, φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.

Αρχαία  Μάλια 

   Η ιστορία των Μαλίων είναι τόσο παλιά όσο και τα Μινωικά χρόνια. Εδώ ήταν το βασίλειο του Σαρπηδόνα με το περίφημο μινωικό Ανάκτορο των Μαλίων, το τρίτο σε μέγεθος στην Κρήτη με συνολική έκταση 7500 τ.μ. Ο Σαρπηδών, ο Ραδάμανθυς και ο Μίνωας ήταν οι τρεις γιοί του Δία και της Ευρώπης, σύμφωνα με την μυθολογία.

Κάθε ένας από αυτούς βασίλεψε σε διαφορετική περιοχή στην Κρήτη, δημιουργώντας τα 3 μεγαλύτερα μινωικά κέντρα: Ο Σαρπηδών στα Μάλια, ο Ραδάμανθυς στην Φαιστό και ο Μίνωας στην Κνωσό.

Ο Αρχαιολογικός χώρος στα Μάλια

Οι ανασκαφές  που οδήγησαν στην ανακάλυψη του  μινωικού Ανακτόρου των Μαλίων ξεκίνησαν  το 1915 από τον Ιωσήφ Χατζηδάκη και συνεχίζονται μέχρι σήμερα από την Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή.

Το ανάκτορο αποκαλύφθηκε σε όλη τη μεγαλοπρέπεια του, αλλά δυστυχώς οι αρχαιοκάπηλοι είχαν προηγηθεί κατά 65 χρόνια, με αποτέλεσμα να χαθούν πολλοί θησαυροί, κυρίως μινωικά κοσμήματα που πουλήθηκαν σε χρυσοχόους, λιώθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν σαν πρώτη ύλη για άλλα κοσμήματα.

Λίγα από τα ευρήματα πουλήθηκαν σε ξένους που κατάλαβαν την αρχαιότητα τους και την αξία τους, ενώ το περίφημο κόσμημα, οι μινωικές «Μέλισσες» προέρχονται από εδώ και εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. 

Αρχαία Ζάκρος     

 Η Ζάκρος είναι χωριό στην ανατολική ακτή της Κρήτης. Στην περιοχή βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας Μινωικής πόλης της Ζάκρου και αποτελούν σήμερα σημαντικό αρχαιολογικό χώρο του Μινωικού πολιτισμού. Θεωρείται ότι υπήρξε ένα από τα τέσσερα κύρια διοικητικά κέντρα των Μινωιτών, ενώ το προστατευμένο λιμάνι της και η στρατηγική της θέση την κατέστησαν σημαντικό εμπορικό κέντρο για το εμπόριο προς τα ανατολικά.

Στην πόλη κυριαρχούσε το παλάτι της Ζάκρου, το οποίο κτίστηκε το 1900 π.Χ. περίπου, ξανακτίστηκε το 1600 π.Χ. περίπου και καταστράφηκε το 1450 π.Χ. μαζί με τα υπόλοιπα κύρια κέντρα του Μινωικού πολιτισμού. Σήμερα τα ερείπια του παλατιού είναι εμφανή και επισκέψιμα, καθιστώντας τη Ζάκρο δημοφιλή τουριστικό προορισμό. Η Ζάκρος ανασκάφηκε πρώτη φορά από τον Ντ. Χάουαρντ της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών οπότε και αποκαλύφθηκαν δώδεκα σπίτια, όμως η ανασκαφή σταμάτησε. Το 1961 ο Νικόλαος Πλάτων ξεκίνησε εκ νέου την ανασκαφή και ανακάλυψε το Παλάτι της Ζάκρου. Στον χώρο ανακαλύφθηκαν επίσης αγγεία καθώς και αργιλικές πλάκες με επιγραφές σε  Γραμμική Α. Τέλος ανακαλύφθηκε αρχαίος λαβύρινθος όμοιος με αυτούς της Κνωσού και της Φαιστού.